Türkiyədə Mafsal Əməliyyatı: Səbəbləri və Müalicəsi
İnsan vücudu mühəndislik maraqlısıdır. İki kəmik bir araya gəldikdə, hərəkətlərimizi - həm də əllərəmizlə nələrə toxunacağımızı müəyyənləşdirən əsas rol oynayır. Lakin yaşlandıqca, aşırı istifadə etdikcə və ya zədələndikcə, bu hərəkət qabiliyyəti ağrılara, sərtliyə və hərəkət imkanının azalmasına səbəb olur. Qeyri-cərrahi müalicələr bu simptomları daha çox rahatlatmazsa, hərəkətin əməliyyatı mümkün həll olur. Bu məqalədə, hərəkət əməliyyatının əsaslarını, faydalarını və bərpa prosesini araşdıracağıq.
Hərəkət Əməliyyatını Anlamaq
Hərəkət əməliyyatı, zədələnmiş hərəkətləri təmir etmək və ya əvəzləmək üçün nəzərdə tutulmuş bir sıra prosedurları əhatə edir. Ən çox görülən hərəkət əməliyyatları:
- Arthroskop: Minimum dərəcədə invaziv prosedur, kiçik kəsimlər vasitəsilə bir kamera və ixtisaslaşmış alətlər yerləşdirilir, həkimə hərəkət içindəki problemləri görmək və əməl etmək imkanı verir.
- Hərəkət Yüzeyləşdiricisi: Hərəkətin zədələnmiş hissələri çıxarılır və metal və ya plastik komponentlərlə əvəzedilir, mümkün qədər çox təbii sümüyü qoruyur.
- Hərəkət Əvəzlənməsi (Arthroplasty): Daha ciddi hallarda, bütöv hərəkət əvəz edilməli olar. Bu, kalça və dizlər üçün yaygındır.
Hərəkət Əməliyyatının Faydaları
- Ağrıların Aradan Qaldırılması: İnsanların hərəkət əməliyyatı üçün seçim etməsinin əsas səbəblərindən biri hronik ağrıları aradan qaldırmaqdır ki, bu günlük həyatı ciddi şəkildə təsir edir.
- Hərəkət İmkanının Bərpası: Hərəkət zədələnməsi, sərtləşməyə və hərəkət etmə imkanının azalmasına səbəb olar. Əməliyyat, xəstələrə öncəki hərəkət qabiliyyətlərini yenidən qazandıra bilər.
- Yaşam Keyfiyyətinin Yaxşılaşması: Ağrıları aradan qaldırmaq və funksiyaları bərpa etməklə, əməliyyat şəxslərin öz adətənki fəaliyyətlərinə, hobi və umumiyyətlə öz sağlam həyatlarını yaxşılaşdırmaq üçün qayıdara bilərlər.
Eklem Əməliyyatına Hazırlıq
Əməliyyata başlamadan əvvəl, xəstənin ekleminin vəziyyətini aydınlaşdırmaq üçün röntgen, MRI və qan testləri daxil olmaqla bir sıra diaqnostik testlər tətbiq edilə bilər. Xəstələrə həmçinin aşağıdakıları tətbiq etmələri tələb oluna bilər:
- Fiziki dəyərləndirmədən keçmək.
- Mövcud dərmanları dəyişdirmək.
- Bəziləri fəaliyyətləri dayandırmaq və ya əməliyyatdan əvvəl fizioterapiyaya başlamaq.
Bərpa Prosesi
Eklem əməliyyatından sonra bərpa süresi, xüsusi əməliyyatın və fərdin ümumi sağlamlığının detallarına əsasən deyişir. Bəzi ümumi təlimatlar aşağıdadır:
- Əməliyyat Sonrası Hospitalda Qalma: Əməliyyatın mürəkkəbliyinə əsasən, xəstələr nəzarət məqsədi ilə bir neçə gün hospitalda qala bilərlər.
- Fizioterapiya: Eklem əməliyyatından sonra reabilitasiya vacibdir. Fizioterapist xəstələri, eklemin qüvvətlənməsi və əlverişliliyin artırılması üçün hərəkətlərə yönləndirəcək.
- Ağrıların İdarə Olunması: Əməliyyatdan sonra bəzi ağrılar və reaksiyalar gözlənilir. Həkimlər ağrını idarə etmək və iltihabı azaltmaq üçün dərmanları təyin edəcək.
- Növbəti Səfərlər: Eklemərə düzəltdir və heç bir problem olmadığına əmin olmaq üçün düzenli yoxlamalar təyin olunacaq.
Nəticə
Eklem əməliyyatı, həyatı dəyişən bir prosedura ola bilər, hronik ağrılardan azadlıq verər və hərəkətə imkan yaradır. Hər hansı bir tibb qərarı kimi, məlumatlı olmaq və faydaları potensial risklərlə müqayisə etmək vacibdir. Eğer siz və ya sevdiyiniz insan eklem əməliyyatını nəzərdən keçirirsə, sizinə xas vəziyyət üçün ən yaxşı seçimləri anlamaq üçün ortopedik cərrahla danışın. Unutmayın ki, həyatın keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədlidir, və tibb texnologiyalarında və əməliyyat texnikalarında edilən təkmilləşmələrlə, bir çox insan eklem əməliyyatı ilə uzun müddət arzuladıqları rahatlığı tapır.
Bir nəfər xroniki ağrı, hərəkət qabiliyyətinin azalması, artrit, zədə, aşırı istifadə və ya digər əklem dəgenerativ şərtlərindən qaynaqlanan əklem zədələməsi səbəbindən əklem əməliyyatına ehtiyac duyur. Əməliyyatsız müalicələrə cavab vermeyən bu şərtlər təqdim olunur.
Ən çox rast gəlinən növlər:
- Arthroscopy: Minimally invaziv əməliyyatla məfəsəl məsələlərini təşhis etmək və müalicə etmək.
- Məfəsə Yüzeyini Yeniləmə: Zədələnmiş hissələri çıxarmaq və onları süni komponentlərlə əvəzləmək.
- Ümumi Məfəsə Əvəzləmə: Tamamilə zədələnmiş məfəsəni süni biri ilə əvəzləmək.
Bərpa etmə zamanları müəyyən prosedura və xəstənin sağlamlığına əsasən dəyişə bilər. Ümumiyyətlə, minimally invaziv əməliyyatların bərpa müddətləri qısadır, baxmayaraq ki, məfəsə əvəzləmələri həftələrlə, hətta aylarla reabilitasiyaya ehtiyac duyacaqdır.
Bəli, fizioterapiya adətən bərpa prosesinin önəmli bir hissəsidir. Bu, ikiqatı gücləndirir, ləyaqəti artırır və ən yaxşı post-xəstəxana nəticələrini təmin edir.
Süni ikiqatın ömrü dəyişə bilər, lakin çoxları 15-20 il və daha çox müddət dayanır. Materiallar və xəstəxana texnikalarında edilən təkmilləşmələr bu ikiqatın ömrünü artırmağa davam edir.
Bir çox xəstə artıq dəst əməliyyatından sonra öz adi fəaliyyətlərinə qayıdırlar, idman növləri də daxil olmaqla. Ancaq, müvafiq əməliyyatın və fərdi bərpa prosesinin tipinə asılı olaraq, təhlükəsiz hesab edilən fəaliyyətlərin növü və vaxt cədvəli fərqlənə bilər.
